Tym mianem określane są w Dominikanie w większości warzywa bulwiaste/korzeniowe, ale nie tylko. W ich skład wchodzą także tzw. banany warzywne (platany), które mimo że rosną na drzewach i powinny być uznawane za owoce, są spożywane tylko w formie przetworzonej (ugotowanej lub smażonej), nie je się ich na surowo, przez co zaliczane są w potocznej nomenklaturze do rodziny víveres. 

Nigdy nie myślałam, że jedzenie może być dla kogoś tak ważne, póki nie dotarłam do Dominikany. Myślę, że víveres to, obok ryżu oczywiście, jedne z tych produktów, bez których Dominikańczycy jako kulinarni (i nie tylko!) patrioci nie mogliby być w pełni szczęśliwi.

Według mojego subiektywnego kryterium jest to skrobiowe número uno. Smaku manioku (bo tak brzmi jego oficjalna polska nazwa) nie da się jednoznacznie określić, choć zdecydowanie nie przypomina on ziemniaka. Po ugotowaniu jest nieco kleisty, bardzo mięsisty, ze sporą ilością jadalnych włókien. W Dominikanie je się go na śniadanie, obiad i kolację – nie ma reguły, i przyrządza na przeróżne sposoby: w formie ugotowanej (sancochado), smażonej (choć rzadziej) i puszystego puree. Od wiek wieków używany jest również jako podstawa do casabe, tradycyjnego placka, którym zajadali się już prekolumbijscy taínos, a którego kupić można dziś nawet w zwykłym sklepie spożywczym. 

Pamiętam jak dziś, kiedy w asortymencie polskiego Auchan pojawiły się po raz pierwszy platany. W naszej naiwności pobiegliśmy razem z Cristianem czym prędzej do sklepu myśląc, że wszystkie zostaną w mig wykupione. Na miejscu zastaliśmy je jednak osamotnione, zalegające od kilku dni, zmieniające się już powoli w plátanos maduros (dojrzałe platany)… Przed stosem raz po raz zatrzymywały się osoby zastanawiające się nad przeznaczeniem tego „dziwnego banana” i czytające z zainteresowaniem jego instrukcję obsługi. Gdyby tylko wiedzieli, co tracą i że oto mają przed sobą istny cud natury, który przy niewielkim wysiłku zapewni wspaniałe doznania ich podniebieniom. Wyszliśmy skromnie z 10 sztukami; z połowy zrobiliśmy mangú (puree), a druga część poszła na fritos (smażone platany w wersji słonej lub słodkiej po zżółknięciu). Przykro pomyśleć, co stało się z resztą. 

Mimo że rzadziej pojawiają się w solowym wydaniu, to często przyczyniają się do sukcesu słynnej potrawy sancocho*! Jest to gęsty bulion przyrządzony tradycyjnie z 3 rodzajów mięsa i víveres właśnie, a im jest ich w niej więcej, tym lepiej! Dla mnie jest to idealne połączenie dominikańskich i polskich smaków (w końcu zupy to nasza specjalność!) i choć podczas jedzenia gorącej zupy w tropikach podwyższa mi się temperatura, a pot niemiłosiernie spływa po całym ciele, to nigdy nie przepuszczę okazji na spałaszowanie tego gastronomicznego cuda.

*przepis (po ang.) znajdziesz tutaj Dominican Sancocho (Caribbean Meat and Vegetables Stew) - My Dominican Kitchen

Po tych wszystkich dziwnych nazwach w końcu coś co znamy, czyli ziemniaki i bataty.  Choć i tutaj nie obejdzie się bez ciekawostek. Bowiem w przeciwieństwie do Polaków Dominikańczycy ziemniaki jedzą przeważnie rano. Tak, są one jednymi z tych „lżejszych” víveres, z tego też powodu podawane są np. dzieciom w ramach pierwszego posiłku w szkole albo jako lekkie danie dla chorych, szczególnie w przypadku problemów żołądkowych. Są to zwykłe, ugotowane ziemniaczki, więc bez fajerwerków. Natomiast słodkie ziemniaki/ bataty wyglądają inaczej niż te sprzedawane choćby w Polsce – są żółte a nie czerwone – oraz są słodsze. Bataty dodaje się często do deserów, między innymi do słynnego habichuelas con dulce – treściwego kremu z czerwonej fasoli z mleczkiem kokosowym, cynamonem, wanilią i rodzynkami.

Smak to coś, co pozostaje z nimi na długo, za jego pośrednictwem z łatwością możemy powrócić do minionych wydarzeń i ożywić cudowne wspomnienia. W przypadku tak egzotycznych smaków jak te dominikańskie nie jest to oczywiście łatwe, ale nie jest też niemożliwe. W Polsce víveres znajdziesz najczęściej w małych sklepikach z żywnością egzotyczną/ orientalną (np. w Krakowie na Placu Imbramowskim), ale zdarzają się również okazjonalnie w supermarketach (np. Auchan i Carrefour). Warto wypatrywać okazji i raz na jakiś czas zapewnić naszym podniebieniom ekscytującą podróż w głąb dominikańskich smaków! 

-------------------------------------------

Przeczytaj też: